Diş hekimi ziyaretlerinde sıkça duyduğumuz “diş taşı temizliği” veya “detertraj”, birçok hasta tarafından hâlâ sadece estetik, hatta kozmetik bir işlem olarak algılanmaktadır. Dişlerin yüzeyindeki sarı veya kahverengi lekelerin giderilmesi, elbette işlemin bir sonucudur ancak bu, buz dağının sadece görünen kısmıdır. Diş taşı temizliği, aslında ağız sağlığını korumanın ve geri dönülmez hastalıkları önlemenin en temel, en kritik basamaklarından biridir. Bu işlemi bir “temizlik” olarak değil, bir “tedavi” olarak görmek, ağız sağlığımıza yapacağımız en büyük iyiliktir.

Diş taşının ne olduğunu anlamak için, öncelikle “bakteriyel plak” kavramını bilmemiz gerekir. Tükettiğimiz gıdalardan sonra dişlerimizin üzerinde, gözle zor görülen, yumuşak ve yapışkan bir bakteri filmi oluşur. Bu filme plak denir. Eğer bu plak, günde iki kez etkili bir fırçalama ve diş ipi kullanımıyla düzenli olarak uzaklaştırılmazsa, tükürüğümüzde bulunan minerallerle birleşerek sertleşir. İşte bu sertleşmiş, kireçleşmiş yapıya “diş taşı” (tartar veya kalkülüs) adı verilir. Diş taşı bir kez oluştuktan sonra, artık evde kullandığımız diş fırçalarının veya diş iplerinin onu yerinden sökmesi fiziksel olarak imkânsız hale gelir.

Diş taşının kendisi, başlangıçta cansız bir mineral birikintisi olsa da, asıl tehlikeyi barındıran şey onun yapısıdır. Diş taşı, son derece pürüzlü ve gözenekli bir yüzeye sahiptir. Bu pürüzlü yapı, yeni bakteriyel plakların tutunması için adeta bir “davetiye” çıkarır ve mükemmel bir tutunma alanı yaratır. Yani diş taşı, daha fazla bakteri birikmesini hızlandıran bir kısır döngü başlatır. Bu bakteri kolonileri, sürekli olarak asitler ve toksinler salgılar. Bu durumun ilk sonucu genellikle kötü ağız kokusu (halitosis) ve dişlerde estetik olmayan lekelenmelerdir. Ancak sorun burada bitmez, asıl tehlike diş etlerinin altında başlar.

Diş eti çizgisine yerleşen bu yoğun bakteri ve diş taşı birikintileri, vücudun ilk savunma hattı olan diş etlerini doğrudan hedef alır. Diş etleri bu sürekli saldırıya iltihaplanarak yanıt verir. Bu ilk aşamaya “gingivitis” (diş eti iltihabı) denir. Belirtileri oldukça nettir: Diş etlerinde kırmızılık, şişkinlik ve en önemlisi, diş fırçalarken yaşanan kanamalar. Çoğu insan bu kanamayı “sert fırçaladım” diyerek geçiştirse de, sağlıklı diş eti asla kanamaz. Kanama, iltihabın ve yardım çağrısının ilk işaretidir. Diş taşı temizliğinin en önemli rollerinden biri burada ortaya çıkar; bu işlem, gingivitisi tamamen geri döndürebilen tek tedavidir. Taşlar temizlendiğinde, iltihap kaynağı olan bakteriler uzaklaştırılır ve diş eti kısa sürede kendini yenileyerek sağlığına kavuşur.

Peki, bu aşamada müdahale edilmezse ne olur? İltihap, diş etinden daha derinlere ilerler ve “periodontitis” adı verilen çok daha ciddi bir tabloya dönüşür. Bu aşamada enfeksiyon, sadece diş etini değil, dişi destekleyen kemik dokusunu da hedef alır. Vücudun enfeksiyona verdiği kronik yanıt, dişi çene kemiğine bağlayan liflerin ve bizzat kemiğin erimesine yol açar. Diş taşları artık diş eti altında “cep” denilen boşluklarda birikir, diş etleri çekilir, dişlerin kök yüzeyleri açığa çıkar ve dişler sallanmaya başlar. Ne yazık ki, periodontitis aşamasında kaybedilen kemik dokusu geri gelmez. Bu ilerleyici hastalık, dünyadaki yetişkin diş kayıplarının bir numaralı sebebidir. İşte bu yüzden, altı ayda bir yapılan basit bir diş taşı temizliği, aslında sizi kemik erimesinden, sallanan dişlerden ve nihayetinde diş kaybından koruyan bir kalkan görevi görür.

Diş taşı temizliğini ertelemek, küçük bir sorunun büyümesine izin vermek demektir. Bu sadece estetik veya ağız kokusuyla ilgili bir mesele değil, diş eti iltihabından kemik erimesine ve diş kaybına uzanan ciddi bir sağlık zincirinin ilk halkasıdır. Gülüşünüzün sağlığını ve dişlerinizin geleceğini şansa bırakmayın. Ağzınızdaki bakteri yükünü profesyonel olarak temizletmek, diş eti sağlığınızı kontrol altına almak ve olası büyük sorunları en başından engellemek için uzman bir muayene şarttır. Kapsamlı bir değerlendirme ve ihtiyacınız olan profesyonel bakım için Ziya Sarıyıldız ile iletişime geçerek hemen randevunuzu oluşturabilirsiniz.